اتاق انتظار دکتر کش شبيه اتاق انتظار دکترهاي ديگر است. موسيقي کلاسيک آرامش بخشي پخش مي شود و نقاشي هاي ظريفي بر ديوارها جاي گرفته و توي قفسه هاي کتابخانه هم بروشورهاي راهنما به چشم مي خورد تنها فرق اين اتاق انتظار با بقيه، در بيماراني است که به اينجا مي آيند. آخر مراجعان اينجا، معتاد هستند. معتاد به ترياک و هروئين واکس؟ نه، معتاد به اينترنت و کامپيوتر!

متخصصان تخمين مي زنند که 6 تا 10درصد از 189 ميليون کاربر اينترنت در امريکا چنان وابستگي به اينترنت دارند که به اندازه اعتياد به الکل و مواد مخدر مي تواند ويرانگر باشد. بنابر اين در گوشه و کنار اين کشور کلينيک هاي بازپروري معتادان به کامپيوتر و اينترنت تاسيس شده است و هر روز تعداد آنها بيشتر هم مي شود البته افرادي هم هستند که اين حرف را قبول ندارند و حتي مي گويند اين يک بيماري زود گذر است. آنها مي گويند تاثير اين اعتياد بر سلامت و يا زندگي افراد مثل ديگر اعتيادهاي مرسوم نيست.

ولي متخصصان سلامت ذهني حرف ديگري مي زنند و نشانه هايي را براي افراد معتاد به اينترنت مي شمارند.

آنها مي گويند درصد زيادي از اين افراد به قمار و يا فسادهاي ديگري که ارتباط مستقيمي با اينترنت دارند، معتاد شده اند. عده ديگري هم که ساعتهاي زيادي را هر روز ONLINE هستند و وابستگي زيادي به اينترنت دارند به وب گردي و خريد و فروش سهام و چت و ويلاگ نويسي معتاد شده اند. يک تعداد رو به رشد هم کاربرهاي معتاد به بازيهاي ONLINE هستند.

دکتر کش و ديگر متخصصان مي گويند اينها کساني هستند که نوعا با مشکلات ديگري مثل افسردگي و استرس هم درگير هستند و اينترنت براي آنها زمينه فرار از واقعيت و فرصتي براي گمنام بودن به آنها مي دهد.

"مايک" يکي از بيماران دکتر کش است که در درجه بالاي خطر اعتياد به اينترنت بود و با اعتياد به الکل و مواد مخدر و افسردگي هم دست و پنجه نرم کرده است. مايک که بيکار هست و با مادرش زندگي مي کند از فهرست 15 تايي نشانه هاي اعتياد به اينترنت،13 تا را دارا بود، از جمله ميل و اشتياق شديد به کامپيوتر، دروغگويي در مورد اين که چند ساعت ONLINE بوده، صرف نظر کردن از بقيه سرگرمي ها و فعاليت هاي اجتماعي، درد پشت بدن و اضافه وزن.

مراکز بازپروري اين معتادان معمولاً از روشهاي مشابهي استفاده مي کنند. يک برنامه 12 مرحله اي که براي معتادان به مواد مخدر هم استفاده مي شود. بيمارستان پروکتور يکي از مراکزي است که اين نوع بيماران را پذيرش مي کند. متخصصان آنجا مي گويند که نشانه هاي مشابه معتادان به الکل و مواد مخدر را در اين نوع معتادان پيدا کرده اند؛ از جمله عرق کردن شديد، استرس زياد و نشانه هاي پارانويا.

معاون بخش خدمات رفتاري و اعتياد اين بيمارستان مي گويد گسترش فناوري هاي ديگري مثل تجهيزات بي سيم ارسال و دريافت ايميل BLACKBERRY اين نوع اعتياد تکنولوژي را عمومي کرده است. آنها همان کارهايي را براي معتادان به کامپيوتر و اينترنت مي کنند که مثلا براي معتادان به کوکايين. "من تصور نمي کنم اين نوع اعتياد قصد رفتن داشته باشد. من فقط مي توانم تصور کنم که قرار است اين نوع اعتياد گسترده تر و گسترده تر شود"

يکي ديگر از متخصصان پيشرو در اين زمينه دکتر مارسا هکتا ارزاک است که در سال 1996 يک کلينيک براي معتادان به اينترنت راه اندازي کرد "در آن زمان همه فکر مي کردند من ديوانه شده ام." اين ايده وقتي به ذهن اش رسيد که فهميد خودش به بازي سوليتير معتاد شده و از خواب اش مي زند و زمان کمتري را با خانواده اش مي گذراند تا بيشتر بازي کند. وقتي او اين کلينيک را باز کرد، حداکثر هفته اي دو بيمار داشت. ولي حالا دهها بيمار به او مراجعه مي کنند و روزانه 5، 6 تماس تلفني از کساني دارد که به دنبال جايي براي درمان مي گردند. بيشتر از اين تماسها، کساني به اينجا مي آيند که نگران اعضاي خانواده شان هستند که به بازيهاي اينترنتي مثل EVER QUEST ؛ دوم 3 و دنياي وار کرافت معتاد شده اند.

ولي کساني هستند مثل دکتر کيسلر که اين حرفها را قبول ندارند و اين چيزها را يک بيماري زود گذر مي دانند. "هيچ مدرکي که نشان بدهد گذراندن وقت در اينترنت و دريافت و ارسال ايميل زيان آور است وجود ندارد. ما فقط اين را مي دانيم که آدمهاي افسرده يا داراي استرس براي رهايي از اين چيزها به اينترنت مي روند، چون به آنها کمک مي کند. "از نظر دکتر کيسلر اعيتاد به اينترنت فرق چنداني با مثلاً اعتياد به بازي بولينگ ندارد.

ولي دکتر کش که از10سال پيش درمان معتادان به اينترنت را شروع کرده مي گويد اين اعتياد بالقوه يک بيماري جدي است. او از بيماراني مي گويد که در آستانه خودکشي بوده اند و کار و همسرشان را به لحاظ اين اعتياد از دست داده اند.

تعدادي از متخصصان مي گويند که زمان صرف شده پشت کامپيوتر عامل مهمي در تشخيص اعتياد به کامپيوتر نيست. بلکه سوال مهم اين است که وقتي استفاده از اينترنت دارد باعث مشکلات جدي براي يک شخص مثل از دست دادن شغل، مشکلات خانوادگي، افسردگي، انزوا و استرس مي شود، آيا او با وجود اين مشکلات باز هم استفاده از اينترنت را ادامه مي دهد يا نه. دکتر ريک زهر معاون بخش خدمات رفتاري و اعتياد بيمارستان پروکتور مي گويد: "وقتي که من خودم استفاده از اينترنت ام را کنترل نکنم، آن من را کنترل مي کند."

محمد جباري

منبع: نيويورک تايمز، 1دسامبر 2005