تا چه حد از اهميت امنيت اطلاعات مطلعيد؟ اصلا آيا چيزي براي حفاظت داريد يا خير؟ پاسخ به اين پرسش هر چه باشد, بايد بدانيد كه امروزه اصولا بايد از خود, اسناد و مدارك و اموالتان محافظت نماييد. در دنياي امروز كه كامپيوتر بخش لاينفكي از آن را در بر مي‌گيرد, امنيت اطلاعات يكي از اصول بديهي است. در پاسخ به كاربران تازه كار (يا احتمالا كساني كه وقعي به اين امور نمي‌نهند) به نمونه‌اي اشاره مي‌كنم:

مي‌دانيد كه در سراسر جهان, بي‌شمار شركت‌هاي ريز و درشتي وجود دارند كه معاملات و خريد و فروشهاي خود را از طريق اينترنت انجام مي‌دهند. حال فرض كنيد كه شخصي (به هر حال با ميزاني از اطلاعات كامپيوتري و نه لزوما يك هكر زبردست)، بتواند از طريق اينترنت (كه پر است از هزاران هزار حفره امنيتي) و يكي از حفره‌هاي آن، وارد سايت شركتي مانند شركت فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي «وال مارت» آمريكا شود. بديهي است كه چنين شخصي وقت طلايي به دست آمده را صرف جستجو براي خريد كالاي مورد نظر خود نخواهد كرد, بلكه يكراست به سراغ چيزي مي‌رود كه هدفش از نفوذ به آن سايت بوده است؛ و به اين ترتيب در مدت كوتاهي خواهد توانست ميليونها دلار به جيب بزند (درآمد شركت فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي «وال مارت» فقط در سال گذشته، بنا به گزارش منتشر شده در ماهنامه Fortune ، 2 ميليارد و 586 ميليون دلار بوده است).

اينجاست كه بحث امنيت اطلاعات پيش مي‌آيد، و اينجاست كه تمامي شركت‌ها (از مايكروسافت تا بانك‌هاي امن ايراني!) ساليانه ميليون‌ها دلار براي حفظ و كسب امنيت بيشتر هزينه مي‌كنند, و اينجاست كه ده‌ها غول سخت‌افزاري و نرم‌افزاري در جهان, از راه همين دلارهاي عزيزي كه شركت‌ها به آنها پرداخت مي‌كنند, به درآمدهاي ميلياردي مي‌رسند.

1. هدف از اين مقاله

هدف از اين مقاله آن نيست كه روش‌هاي تخصصي حفاظت از اطلاعات را به شركت‌ها بياموزد. هدف, كاربران بي‌آزار خود ماست و حفاظت از آنها, در برابر هك شدن و آلودگي به انواع ويروس‌ها و كرم‌ها, اسب‌هاي تروا و اسپم‌ها. در اين راستا مايلم تا يكي از بهترين نرم‌افزارهاي دنياي كامپيوترهاي شخصي را به شما معرفي نمايم, نرم‌افزاري اسپانيايي كه در رقابت تنگاتنگ با شركتهايي چون McAfee, Symantec و Trend Micro است.

وقتي كه در بسياري از زمينه‌هاي فن‌آور اطلاعات، روي آسيا حساب ويژه‌اي باز مي‌كنند, تنها به خاطر نخبگان ايراني نيست!؛ بلكه به چنين شركت‌هاي فعال و خلاقي هم توجه مي‌كنند).

2. Panda چيست؟

Panda مجموعه بسته‌هايي امنيتي است كه توسط شركت اسپانيايي Panda Software عرضه مي‌شود. كاربران باسابقه قطعا در ساليان پيش، از ضد ويروس پاندا استفاده كرده‌اند. آن ضد ويروس به اسكن دقيق همه چيز، از حافظه سيستم گرفته تا فايل‌هاي چند رسانه‌اي مشهور بود و قاعدتا محبوب درصد قابل توجهي از كاربران.

اينك, نظر به رشد روزافزون استفاده از اينترنت و اينكه ديگر در بسياري از نقاط جهان بسياري از مردم يا به طور دائم, و يا در ساعات زيادي از شبانه روز به اينترنت متصلند, شركت هم قاره‌اي ما, همان ضد ويروس را به همراه بسته‌اي شامل مجموعه برنامه‌هاي حفاظت از اطلاعات در اينترنت (از ضد اسپم گرفته تا ديوار آتش) ارائه داده است. نام اين بسته نرم‌افزاري پرقدرت و توانمند Panda Platinum Internet Security است كه هم اينك نگارش 8 آن به كاربران عرضه مي‌شود.

توجه: جدا توصيه مي‌كنم اين بسته را تهيه كنيد. اكنون كه نمايندگي‌هاي فروش پاندا در ايران داير شده‌اند, حيف است كه هنوز هم از روش تهيه برنامه‌ها به صورت قفل شكسته استفاده كنيد.

توضيح خارج از متن اصلي مقاله – اضافه شده توسط نويسنده:

در هنگام نگارش اين مقاله، نمايندگي فروش پاندا در ايران شركت ايمن رايانه پندار (تلفن : 8733693-021) است و شما خوانندگان گرامي مي‌توانيد بر حسب نياز كاري خود، يكي از نسخه‌هاي آن را تهيه فرماييد.

3. نگاهي به رابط كاربري و ساختار برنامه

از يك شركت ضد ويروس سازي، ابدا انتظار نمي‌رود كه براي محصول خود پوسته بسازد! (مثل برنامه‌هاي چند رسانه‌اي كه داراي پوسته‌هاي «Skin» متعدد و انتخابي هستند). در عوض همگان خواستار قدرت و امنيت بيشتر در سايه چنين برنامه‌هايي هستند. برنامه پاندا نيز با تكيه بر اين اصل, تقريبا از همان رابط كاربري و ساختار نگارش‌هاي پيشين بهره مي‌برد (شكل 1). در حقيقت آنچه آشكارا بدان توجه شده، ارتقاي توانايي‌هاي برنامه بوده است و بس.

4. بررسي امكانات برنامه و روش استفاده از آنها

به بخش اصلي اين مقاله خوش آمديد! يك راست برويم سر اصل مطلب:

پس از نصب برنامه، شمايل آن در System Tray كامپيوتر شما نمايان مي‌شود. اگر روي آن كليك مضاعف كنيد (دابل كليك)، پنجره‌اي به نام Automatic Antivirus Protection Settings باز مي‌شود كه اطلاعات و تنظيمات كلي برنامه‌هاي موجود در بسته امنيتي پاندا را در اختيارتان مي‌گذارد. به طوري كه جلوي نام تمامي برنامه‌هاي نصب شده، جعبه انتخاب Enabled و جلوي نام تمامي برنامه‌هاي نصب نشده، عبارت Not Installed نوشته شده است (شكل 2).

نكته (1) : وجود جعبه انتخاب Enabled در اصل براي مواقعي است كه نمي‌خواهيد پاندا فعاليت‌هاي اينترنتي شما را مانيتور كند (جهت حفاظت از خود شما!). مثلا مي‌دانيد كه برنامه مشهور Sub Seven كه از آن براي هك كردن و در اختيار گرفتن كنترل سيستم قرباني استفاده مي‌شود، داراي چند اسب تروا و ويروسهايي موسوم به Backdoor است. در حالت عادي، يعني زماني كه پاندا در حال مانيتورينگ سيستم شماست، به محض اجراي Sub7، برنامه هشدارهاي متوالي نسبت به وجود انواع ويروس, كرم و اسب تروا در سورس كد Sub7 مي‌‌دهد و كليه منابع دسترسي به Sub7 را (چه به صورت آشكار و چه از راه‌هاي برنامه نويسي) بلوكه مي‌كند.

در چنين حالتي است كه يك هكر كاربلد و ماهر، به سادگي وارد اين قسمت مي‌شود و جعبه انتخاب Enabled مقابل گزينه‌هاي لازم را بر مي‌دارد.فراموش نكنيد كه اگر در زمره افرادي كه در نكته بالا به آنها اشاره شد نيستيد, همواره مانيتورينگ پاندا را فعال نماييد (كه به صورت پيش فرض فعال است). در ادامه مقاله اين پنجره مهم را بيشتر مورد بررسي قرار مي‌دهيم.

نكته (2): براي دسترسي به پنجره اصلي برنامه، روي شمايل پاندا در System Tray كليك راست نموده و از منوي باز شده گزينه Open Panda Platinum Internet Security را كليك كنيد.

همانگونه كه مي‌بينيد, پنجره اصلي برنامه، مبتني بر كد رابط كاربري ساده Windows XP نوشته شده است. بنابر‌اين مشكلي براي سازگاري و انطباق با يك رابط كاربري پيچيده و حرفه‌اي نخواهيد داشت. منوي آشناي سمت چپ نيز پنجره حاوي 5 گزينه است:

4-1. Home

اين گزينه صفحه فعلي پنجره را نمايش مي‌دهد, كه حاوي اطلاعاتي راجع به كليه برنامه‌هاي نصب شده و نصب نشده پاندا بر روي سيستم است. از همين طريق (و نيز به وسيله پيغام‌هاي جهنده، كه در مورد آنها سخن خواهيم گفت)، مي‌توانيد مطلع شويد كه چه برنامه‌هايي را نصب كرده و چه برنامه‌هايي را نصب نكرده‌ايد، و كدام برنامه‌ها از مجموعه برنامه‌هاي بسته امنيتي پاندا، در حافظه فعال هستند.همچنين مي‌توانيد از لزوم به روز كردن برنامه خود (به خصوص بانك اطلاعاتي ضد ويروس‌هاي پاندا) در اولين فرصت ممكن آگاه شويد.

4-2. Full Scan

اين گزينه، مديريت ضد ويروس پاندا را در اختيار دارد. با كليك روي آن، صفحه جديدي باز مي‌شود كه حاوي 2 كليد اصلي است:

4-2-1. On-Demand Scans (اسكن‌هاي دستي)

اين كليد حاوي زيركليد‌هايي براي اسكن كامل كامپيوتر توسط كاربر است: زير‌كليد نخست (Scan the whole System) تمامي هست و نيست كامپيوتر شما (و حتي منابع متصل به آن، از قبيل دوربين ‌ديجيتال و وب‌كم, تلفن همراه و MP3MAN و...) را پويش مي‌كند.گزينه دوم، با صرف نظر از حافظه كامپيوتر و ديگر منابع گفته شده در بالا, تنها ديسك سخت شما را در جستجوي ويروس‌ها, كرم‌ها, اسب‌هاي تروا و كدهاي مخرب مي‌گردد.گزينه سوم, تنها به اسكن پوشه My Documents مي‌پردازد، و گزينه چهارم تنها درايو ديسك فلاپي را مي‌پويد.گزينه آخر اما, خود يك زيركليد مهم است. به وسيله آن مي‌توانيد دقيقا مكانهايي را كه احتمال مي‌دهيد حاوي فايلهاي ويروسي باشند، (مانند پوشه‌هاي محل ذخيره سازي فايل‌هاي اشتراكي برنامه‌هاي گوناگون) مورد جستجو قرار دهيد, و به اين وسيله در وقت خود نيز صرفه‌جويي كنيد. به عنوان مثال گزينه نخست اين زيركليد, Memory است كه اگر آن را انتخاب كنيد, پاندا تنها حافظه كامپيوتر را اسكن مي‌كند و بس.

4-2-2. Scheduled Scans (اسكن‌هاي زمان‌بندي شده)

اين كليد حاوي برنامه‌هاي زمان بندي براي اسكن كامپيوتر شماست. يعني اينكه در اين قسمت مي‌توانيد زمان‌هايي را براي اسكن كامپيوتر (يا بخشهايي از آن) به صورت روتين تعيين كنيد:

زيركليد نخست، حافظه كامپيوتر را در هر بار راه‌اندازي و شروع به كار، اسكن مي‌كند. گزينه دوم تمامي محتويات كاري برنامه مشكل‌آفرين و اغلب دردسرساز Outlook را مورد پويش قرار مي‌دهد (برنامه‌اي كه تخمين زده مي‌شود بيش از 80% حملات ويروسهاي ارسال انبوه، از طريق حفره‌هاي آن روي مي‌دهد).

نكته (1) اضطراري : در صورتي كه از فايروالهاي قوي و ضدويروسهاي مطرح و به روز استفاده نمي‌كنيد، توصيه مي‌شود هيچ گاه از Outlook استفاده نكنيد. واقعيت آن است كه با استفاده از اين برنامه ضعيف و شكننده، تابلوي خوش‌آمد‌گويي به هكرها و ويروس‌نويسان را جلوي در ورودي كامپيوتر خود نصب كرده‌ايد. گرچه مايكروسافت ضمن ارائه مكرر پس‌دستورها و كدهاي رفع اشكال براي آن، اكيدا اين موضوع را رد مي‌كند، اما به هر جهت بهتر است به جاي اين برنامه واقعا مايوس كننده از نظر امنيتي، سعي كنيد از برنامه قدرتمند Eudora استفاده كنيد. ضمن آنكه طي اسكن‌هايي كه به همراه دوستان روي برنامه خوش‌چهره IncrediMail انجام داديم, به اين نتيجه رسيديم كه اين برنامه نيز داراي حفره‌هاي متعددي است كه كار نفوذ به كامپيوتر را بسيار ساده مي‌كند. اما به دليل دامنه اندك كاربران آن, عملا هيچ گاه حملاتي از طريق حفره‌هاي IncrediMail انجام نمي‌شود و از اين لحاظ حتي چنين برنامه‌اي هم بر برنامه Outlook مي‌چربد و برتري دارد. در هر حال اگر هنوز Outlook را (به عنوان جزئي از Microsoft Office) نصب نكرده و مورد استفاده قرار نداده‌ايد, خدا را شكر كرده و از آن دوري كنيد، و اگر از زمره كاربران بي‌شمار Outlook Express هستيد, سريعا استفاده از آن را متوقف كنيد و E-Mail Client ديگري براي خود دست و پا كنيد. (نظر شخصي نگارنده)

نكته (2): اگر مي‌خواهيد اسكن‌هاي زمان‌بندي شده را فعال كنيد, كافي است روي هر يك از آنها كليك راست كرده و از منوي باز شده، گزينه دوم را انتخاب نماييد. سپس در صفحه Edit Job دكمه Schedule را كليك كنيد و در پانل باز شده بر مبناي سليقه و نياز خود، يكي از گزينه‌هاي زمان بندي اسكن را انتخاب نماييد.

4-2-3. تعريف اسكن‌هاي جديد

بر روي هر يك از 2 كليد موجود در صفحه Full Scan كليك راست كنيد و تنها گزينه منوي باز شده را انتخاب كنيد. در اينجا مي‌توانيد اسكن جديدي را تعريف نماييد. برنامه‌اي كه با اين كار اجرا مي‌شود، Wizard for creating a new scan job نام دارد و به شما كمك مي‌كند تا اسكن جديد تعريف كنيد. ضمنا كافي است پس از زدن دكمه next، در صفحه بعد روي دكمه Add كليك كنيد و بخش‌هايي از كامپيوتر خود را (كه مايليد در هنگام اجراي اسكن تعريف شده، پويش شوند) انتخاب كنيد.پس از انجام اين كار و كليك روي دكمه next، در صفحه بعد مي‌توانيد تنظيمات اسكن را, با كليك روي دكمه Settings انجام دهيد (كه در بخشهاي بعدي اين مقاله، به تفصيل در مورد چگونگي آن سخن خواهيم گفت).همچنين مي‌توانيد با فعال كردن جعبه انتخاب I want this job to be performed frequently و كليك روي دكمه Schedule، اسكن تعريف شده را زمان بندي كنيد. مراحل بعد, شامل انتخاب يك نام مناسب و گويا براي اسكن تعريف شده و تاييد نهايي كار مي‌باشد.

4-3. Automatic Protection

همان پانلي است كه با كليك مضاعف روي شمايل پاندا در سيني نوار وظيفه باز مي‌شود.

4-4. Quarantine

در معني و لفظ، همان قرنطينه خودمان است. ماجرا از اين قرار است كه فايل‌هاي آلوده‌اي كه در جريان اسكن يافته مي‌شوند, و پاندا نمي‌تواند آلودگي آنها را رفع نمايد, به پوشه‌اي به همين نام در پوشه محل نصب برنامه منتقل مي‌شوند و تحت كنترل‌هاي مخصوصي قرار مي‌گيرند تا موجب گسترش آلودگي نشوند.

محتويات صفحه Hospital – Quarantine كه از كليك روي اين گزينه نمايش داده مي‌شود, در واقع ابزارهايي براي كنترل اين پوشه‌اند.

نكته: مي‌توانيد در قسمت تنظيمات برنامه، مكانيزم انتقال فايلها به اين پوشه را تغيير دهيد, و كاري كنيد كه فايلهاي آلوده بلافاصله پس از كشف و بدون هيچ اقدام ديگري به اين پوشه منتقل شوند, و يا اصلا اين ويژگي را غيرفعال كنيد.

4-5. Services

صفحه حاصل از كليك روي اين گزينه، داراي گزينه‌هاي زياد و مهمي است. گفتني است كه تمامي گزينه‌هاي اين بخش، تنها براي كاربراني است كه برنامه را خريداري كرده‌اند (اين قسمت كاري به كار استفاده كنندگان از نسخه‌هاي قفل شكسته برنامه ندارد):

4-5-1. Update Panda Platinum

اين قسمت ضد ويروس پاندا را از طريق دانلود اطلاعات لازم از وب سايت شركت Panda Software به روز مي‌كند. توصيه مي‌كنيم حتما به طور مرتب و در فواصل كوتاه مدت، اين گزينه را اجرا كنيد و سيستم خود را در برابر جديدترين ويروس‌ها بيمه كنيد.

4-5-2.Internet Tech Support

با كليك روي اين قسمت، به بخش پشتيباني فني سايت شركت مي‌رويد و اگر پرسش يا مشكل شما در زمره موارد عادي و متداول در كار با برنامه باشد، پاسخ پرسش يا راه حل مشكل خود را در اين بخش خواهيد يافت.

4-5-3.E-Mail Technical Support

اگر پرسش يا مشكل شما با مراجعه به بخش پشتيباني فني وب سايت شركت مرتفع نشد, مي‌توانيد موضوع را از طريق پست الكترونيك با متخصصين شركت در ميان بگذاريد.

4-5-4. Suggestion Box

آيا پيشنهاد يا انتقادي نسبت به عملكرد برنامه داريد؟ شما مي‌توانيد نظرات خود را با كليك روي اين گزينه, و ورود به بخش صندوق نظرات و پيشنهادها، در وب سايت شركت مطرح كنيد.

(درد دل: چنين گزينه‌اي را معمولا هرگز نمي‌توانيد در هيچ برنامه ايراني پيدا كنيد.ما طوري از برنامه‌هايمان در برابر انتقادهاي مطرح شده دفاع مي‌كنيم، كه در هرگونه انتقاد يا پيشنهاد سازنده‌اي را (به قول يكي از دوستان برنامه‌نويسم, در رحمت را) به روي خود مي‌بنديم. اين گونه است كه شركت‌ها محصولات خود را در بازخورد با مخاطب عيب‌يابي مي‌كنند و نسبت به تكميل برنامه‌هاي خود اقدام مي‌كنند...)

4-5-5. Panda Bulletins

همانگونه كه از نامش پيداست, با كليك روي اين گزينه مي‌توانيد در سرويس بولتن‌هاي خبري پاندا ثبت‌نام كنيد. به اين ترتيب مي‌توانيد به سرعت از آخرين تحولات امنيتي در جهان مجازي, به روز كننده‌هاي جديد براي پاندا و نيز از جديدترين ويروس‌هاي منتشر شده به همراه تشريح روشهاي مبارزه با نفوذ آنها و نيز انتشار جديدترين به روز كننده بانك اطلاعاتي ضدويروس آگاه شويد.

4-5-6.(Send Suspicious Files (SOS Virus

آيا فايلهايي داريد كه (با وجود تاييد پاك بودن آنها توسط ضدويروس پاندا) باز هم به دليل عملكرد عجيب آنها، به پاك بودن آنها مشكوكيد؟ اگر اينگونه است, اين بخش براي شماست.

4-5-7.Virus Info area of the website

با انتخاب اين گزينه، به بخش معرفي ويروس‌ها در وب سايت برنامه وصل مي‌شويد و مي‌توانيد اطلاعاتي مفيد راجع به انواع ويروس‌هاي قديمي و جديد, به همراه آخرين اخبار از انتشار ويروس‌هاي جديد و تحليل‌هاي امنيتي را يكجا به دست آوريد. توصيه مي‌كنم حتما به اين قسمت سر بزنيد.

4-6. مروري بر گزينه‌هاي ديگر

توضيح: اين گزينه‌ها را مي‌توانيد در قالب دكمه‌هايي در بالاي پنجره اصلي ببينيد. توجه كنيد كه در مورد گزينه Settings در بخش بعد سخن خواهيم گفت.

4-6-1. Update

به سادگي فايل‌هاي به روز كننده برنامه را از اينترنت گرفته و نصب مي‌كند.

4-6-2. Report

اين گزينه بسيار مفيد, ليستي از آخرين درخواست‌هاي ورودي/خروجي برنامه‌هاي نصب شده و نيز آخرين حملات انجام شده به كامپيوتر (و صد البته بلوكه شده از سوي پاندا) را نمايش مي‌دهد. اگر تمايل داريد كه اين گزارش را به صورت فايلي در كامپيوتر نگهداري كنيد، در پنجره باز شده روي دكمه Export كليك كنيد تا ليست را در فايلي متني ذخيره كند.ضمنا اگر مي‌خواهيد گزارش را چاپ كنيد, روي دكمه Print كليك نماييد. اگر هم مي‌خواهيد مورد به خصوصي را در گزارش بيابيد, روي دكمه Find كليك كنيد. اگر به دلايلي ترجيح مي‌دهيد گزارش را حذف نماييد, روي دكمه Delete كليك كرده و از پنجره پيغام، دكمه Yes را برگزينيد (اين كار پنجره Report را مي‌بندد)؛ و در نهايت, اگر مي‌خواهيد تنها موارد خاصي در گزارش ليست شوند, دكمه Filter را كليك كنيد و مطابق ميل و نياز خود، يكي از گزينه‌ها را انتخاب كنيد.

4-6-3. Virus list

اين گزينه مفيد, پنجره‌اي بسيار مفيدتر را باز مي‌كند! در اين پنجره مي‌توانيد ليست تمامي ويروس‌هاي قابل شناسايي از سوي پاندا را يافته و اطلاعات مختصري درباره آنها و خصلت آلوده كنندگي‌شان به دست آوريد. براي اطلاعات بيشتر مي‌توانيد به وب سايت برنامه مراجعه كنيد و نيز در بولتن خبري پاندا (آنگونه كه گفته شد) ثبت نام نماييد.

4-6-4. Help

اين منو، حاوي گزينه‌هاي ويژه كمك به كاربران و نيز معرفي برنامه است:

گزينه نخست را كه كليك كنيد؛ در اين حال به وب سايت برنامه خواهيد رفت و مي‌بايست اطلاعات نوشته شده روي بسته خريداري شده، به همراه آدرس پست الكترونيكي خود را وارد كنيد. دقايقي بعد، نامه‌اي به صندوق پست الكترونيك شما فرستاده مي‌شود كه حاوي User name و Password شماست. با وارد كردن اين اطلاعات به برنامه، مي‌توانيد از سرويس‌هاي بخش Services (كه به تفصيل در مورد آنها سخن گفتيم) استفاده نماييد. بديهي‌ترين مزيت خريد برنامه, امكان به روز نمودن بانك اطلاعاتي ويروس‌ها براي مقابله با خطرات جديد است؛ بلاستر و ساسر را كه فراموش نكرده‌ايد؟ گزينه دوم نيز، برنامه Help پاندا را اجرا مي‌كند. مطالعه (حتي اجمالي) آن را به همه توصيه مي‌كنيم.

گزينه سوم, همان What's this? معروف برنامه نويسان است: آن را انتخاب مي‌كنيد تا نشانه‌گر ماوس شما به يك علامت پرسش هم مجهز شود! اينك با اين نشانه‌گر جديد، روي هر جزئي از برنامه كه برايتان پرسش‌برانگيز است كليك كنيد تا اطلاعاتي سريع و اجمالي را در مورد آن به دست آوريد.گزينه چهارم، زيرمنويي حاوي پيوندهايي به فايلهاي به روز كننده, بولتن‌هاي خبري و فروشگاه اينترنتي پاندا (مخصوص خريد برنامه) است. همچنين مي‌توانيد با گزينه آخر به وب سايت شركت وصل شويد.

گزينه پنجم, پنجره‌اي حاوي پاسخ متداول‌ترين پرسش‌هايي است كه معمولا براي كاربران پاندا پيش مي‌آيد. شما هم به احتمال بسيار زياد پاسخ پرسش خود را در اين بخش خواهيد يافت (توجه: چنانچه اين بخش به شما كمكي نكرد, و بنا به دلايلي نتوانستيد از بخش كمكهاي Online وب سايت پاندا كه طريقه استفاده از آن توضيح داده شد، استفاده كنيد, مي‌توانيد پرسش‌هاي خود را از طريق نشاني پست الكترونيك نوشته شده در ابتداي مقاله, با من (نگارنده مقاله) در ميان بگذاريد، گرچه فكر نمي‌كنم با توجه به سيستم Help و پشتيباني قدرتمند پاندا، به اين كار نيازي پيدا كنيد.گزينه ششم, گزينه‌اي بسيار مفيد است, كه علاوه بر تشريح روشهاي امنيتي مبارزه با نفوذگران و انواع كدهاي مخرب (ويروس‌ها, كرم‌ها, اسب‌هاي تروا, Dialerها و...) نكاتي مفيد و كاربردي براي استفاده هر چه بهتر از بسته امنيتي پاندا به شما مي‌آموزد.مطالعه دقيق اين قسمت را اكيدا به همه كاربران پاندا توصيه مي‌كنم.اما گزينه آخر, معرفي‌نامه پاندا است كه اطلاعاتي مختصر و رسمي راجع به برنامه و شركت طراح, تاريخ اعتبار كپي رايت برنامه و مواردي از اين قبيل را مطرح مي‌كند.به طور كلي (علي رغم استفاده از سيستم متعارف Microsoft HTML Help), مي‌توان به سيستم Help اين برنامه امتياز 8.5 از 10 را داد (آن 1.5 امتياز نداده هم به خاطر آنكه با توجه به بعد امنيتي اينترنت, نياز بود كه منابع بيشتري از Help برنامه به صورت Online، به همراه بسته‌هاي كمكي رايگان، ارائه و عرضه مي‌شد).

4-7. مروري بر Settings برنامه

اين قسمت در بهبود عملكرد برنامه بسيار موثر است. براي دسترسي به آن، روي دكمه Settings كليك كنيد.

4-7-1. General

اين بخش شامل گزينه‌هاي عمومي تنظيمات برنامه است. در اينجا جعبه انتخاب قاب Periodic Self-Diagnosis را فعال كنيد. اين باعث مي‌شود كه برنامه همواره فعال بودن مانيتورينگ خود را زير نظر داشته باشد. جعبه انتخاب قاب بعدي, در هنگام اسكن، حافظه سيستم را به طور مناسب بين برنامه‌هاي ديگر تقسيم مي‌كند (صرف نظر از حافظه مورد نياز خود)، تا افتي در سرعت عملكرد برنامه‌ها و سيستم ايجاد نشود.

جعبه انتخاب قاب سوم نيز درايو ديسك فلاپي را در هر بار روشن و خاموش كردن كامپيوتر (بدون در نظر گرفتن وجود فلاپي در آن) اسكن مي‌كند. قاب آخر هم حاوي جعبه انتخاب‌هايي است كه فعال نمودن آنها موجب اسكن كردن تمامي e-mailها و پايگاه‌هاي داده (از نوع لوتوس) در سرورها، توسط پاندا مي‌شود.

4-7-2. Update

اگر در اين زبانه، جعبه انتخاب Enable Automatic Updates فعال باشد (همانگونه كه از نامش پيداست), برنامه (در هنگام اتصال به اينترنت) به طور خودكار به روز كننده‌ها را از اينترنت دريافت و نصب مي‌كند. جعبه انتخاب بعدي Notify me when…)) اگر فعال شود، در هر بار به‌روز‌رساني، شما را از اين امر مطلع مي‌سازد.البته قاب User ID بسيار مهم است. چرا كه اگر User name و Password را (به طريقي كه گفته شد) به دست نياوريد، و در فيلدهاي اين قاب وارد نكنيد, نه تنها نمي‌توانيد برنامه ضد‌ويروس پاندا را به روز كنيد, كه امكان استفاده از ديگر سرويس‌هاي بخش Services را نيز از دست مي‌دهيد. در قاب بعدي نيز مي‌توانيد تعيين نماييد كه فايلهاي به روز رساني را از كجا نصب مي‌كنيد.اگر بسته امنيتي پاندا را از نمايندگي‌هاي رسمي شركت پاندا تهيه كرده باشيد, معمولا در سي‌دي نصب برنامه (يا در يك سي‌دي همراه آن) آخرين به روز كننده‌ها (در هنگام توزيع برنامه) را خواهيد يافت كه در اين قاب با دادن آدرس مي‌توانيد آن به روز كننده‌ها را نصب كنيد. براي دفعات بعد هم مي‌توانيد از اينترنت براي به روز سازي برنامه استفاده نماييد.

4-7-3. Sounds

شايد شما هم مانند نگارنده، به استفاده از اصوات براي درك مفاهيم و انجام كارهايتان عادت داشته باشيد. در اين صورت در اين زبانه مي‌توانيد هر كاري را كه در پانل Sounds and Audio Devices انجام مي‌داديد, انجام دهيد.

4-7-4. Restrictions

اگر در هنگام نصب برنامه، Supervisor Password براي پاندا تعريف كرده باشيد, در هنگام كليك روي اين زبانه، بايد آن واژه رمز را وارد كنيد. در اينجا مي‌توانيد همين عمل رمزگذاري را به ديگر بخشهاي برنامه نيز تعميم دهيد (به خصوص، مناسب براي كاربراني كه از IP Address ثابت استفاده مي‌كنند). همچنين مي‌توانيد واژه رمز را تغيير دهيد.

4-8. امكانات ديوار آتش پاندا

امكانات ديوار آتش بسته امنيتي پاندا، به اندازه كافي براي مصارف شخصي مناسب هستند (سرورها از بسته امنيتي پاندا مخصوص سرورها استفاده مي‌كنند كه امكاناتي مناسب آنها ارائه مي‌كند).

4-8-1. Firewall Protection

اين همان ديوار آتش پانداست. اين لايه امنيتي به خوبي از شما در برابر انواع حملات خارجي و نيز حملات داخلي (مانند كاري كه اسب‌هاي تروا انجام مي‌دهند) حفاظت مي‌كند.

4-8-2.Anti-Spyware Protection

ابتدا لازم است مفهوم برنامه‌هاي جاسوسي (Spy ware) يا جاسوس‌افزار را توضيح دهيم. برنامه‌هاي جاسوسي، برنامه‌هايي هستند كه غالبا به صورت پنهاني به همراه برنامه‌هايي كه از اينترنت دريافت مي‌كنيد، بر روي سيستم شما نصب مي‌شوند و تمامي فعاليت‌هاي شما را در اينترنت، به سازندگانشان گزارش مي‌دهند. البته اين كار بيشتر جنبه بازاريابي دارد و آنها به وسيله نوشتن و توزيع جاسوس‌افزارها مي‌توانند بفهمند كه شما معمولا در وب به دنبال چه موضوعاتي هستيد و مطابق با علايق شما، آگهي‌هايي را براي شما ارسال مي‌كنند. اما به هر حال اين موضوع ذاتا مخرب و ناپسند است. در حقيقت تعدادي از صاحبان اين برنامه‌ها، ليست‌هايي را كه از موضوعات مورد علاقه كاربران و IP Address و نشاني پست الكترونيك آنها جمع كرده‌اند، به صاحبان سايت‌هاي پورنوگرافيك و يا به مديران شركت‌ها مي‌فروشند (به دسته نخست براي جلب مشتري استفاده از موضوعات مستهجن، و به دسته ديگر براي آنكه كارمندان خاطي و يا فاسد‌الاخلاق خود را يافته و مورد توبيخ يا اخراج قرار دهند).

در اينجا لازم است كه تعدادي از مشهورترين نرم‌افزارهايي كه به همراه خود يك يا چند جاسوس‌افزار را نصب مي‌كنند، معرفي نماييم؛ برنامه‌هايي مانند:

Kazaa Media Desktop – Limewire – GetRight – Download Accelerator و نيز تقريبا تمامي Screen Saverهايي كه از اينترنت دانلود و نصب مي‌كنيد. البته برنامه‌اي مانند GetRight اصولا نصب اين برنامه‌ها را به شما اطلاع مي‌دهد و حتي به شما امكان مي‌دهد كه از نصب جاسوس‌افزارها خودداري كنيد (برنامه‌هاي جاسوسي نصب شده به همراه GetRight كاملا قانوني هستند و اطلاعات خصوصي شما را به هيچ فرد يا نهاد حقيقي و حقوقي نمي‌فروشند, اما همه كه اين قدر با انصاف نيستند!). مثلا برنامه بي‌معرفتي مانند Limewire نيز نصب خود را منوط به نصب جاسوس‌افزارها مي‌كند و در هنگام اجرا هم بدون هيچ گونه نظارتي از شما و يا تذكر و گوشزدي در رابطه با كاري كه انجام مي‌دهد، هر كاري كه بخواهد مي‌كند: از گزارش فعاليت‌هاي شما گرفته، تا به اشتراك‌گذاري خصوصي‌ترين فايلهايتان!

اما در اين ميان, ويژگي Anti-Spyware Protection از دانلود و نصب چنين برنامه‌هايي (و نه لزوما برنامه‌هايي كه جاسوس‌افزارها به همراه آنها نصب مي‌شوند) جلوگيري مي‌كند و اگر پيش از نصب پاندا چنين برنامه‌هايي را به روي سيستم خود سوار كرده‌ايد, كليه فعاليت‌هاي آنها را بلوكه مي‌كند.

4-8-3.Anti-dialer Protection

در مورد اين مفهوم هم بايد حتما توضيح دهيم:

اگر تا به حال، از روي كنجكاوي هم كه شده، سري به سايت‌هايي كه خدمات گوناگوني را در ازاي پرداخت وجه و يا عضويت پولي ارائه مي‌دهند، زده باشيد، حتما مي‌دانيد كه اين سايت‌ها اكثرا پولي هستند و در اكثر موارد براي عضويت در آنها بايد شماره كارت اعتباري خود را در فرم ثبت نام وارد كنيد. بعضي از آنها شماره حساب بانكي شما را مطالبه مي‌كنند و بعضي ديگر هم برنامه‌هايي به حجم 40-30 كيلوبايت در اختيار شما مي‌گذارند كه با دانلود و اجراي آنها, سيستم شروع به گرفتن شماره دفتر سايت آنها مي‌كند (در حقيقت شما به جاي آنكه از كارت اعتباري يا حساب بانكي خود مايه بگذاريد، مي‌بايست پول مكالمه تلفني با خارج كشور را بدهيد).به چنين برنامه‌هاي واقعا خطرناكي، كه گاه خود را به شدت در تمامي نقاط سيستم تكثير مي‌كنند، اصطلاحا Dialer (تماس گيرنده) گفته مي‌شود. با اين مقدمه, آشكار است كه ويژگي Anti-Dialer ديوار آتش پاندا، چه كار مي‌كند!

4-8-4.Anti-Spam Protection

اين يكي به هيچ توضيحي نياز ندارد, چرا كه Spam درد مشترك همه ماست! نامه‌هاي الكترونيك ناخواسته‌اي كه گاه شكل Bomb Mail به خود مي‌گيرند و افزون بر صندوق‌هاي كوچك پست الكترونيكي كاربران, در نهايت حتي Mail Serverها را هم از كار مي‌اندازند. پاندا به سادگي چنين هرزنامه‌هايي را بلوكه و حذف مي‌كند.

4-8-5.Web Content Filtering

آيا در خانه شما افراد ديگري هم از كامپيوتر استفاده مي‌كنند؟ اگر صاحب فرزند هستيد، پاسخ شما به اين پرسش به احتمال بسيار زياد، مثبت است. طبيعتا به جز شما، ديگر كاربران كامپيوتر شما نيز (يا كامپيوترهاي منزل شما) از اينترنت استفاده مي‌كنند.

يكي از بخش‌هاي مهم اينترنت, وب است كه حقيقتا (بر اساس مطالب مطرح شده در آن) يك شمشير دولبه است. يعني هم مي‌توان از آن براي امور آموزشي, خبري و سرگرمي (موسيقي, فيلم, چت و…) و نيز فن‌آوري اطلاعات (IT) بهره برد, و هم مي‌توان به سرعت در غرق‌آبه سايت‌هاي مبتذل و ارتباط با افراد خطرناك از طريق چت, پست الكترونيك و گروه‌هاي خبري بي‌سروته فرو رفت. بديهي است كه شما قطعا نمي‌خواهيد كودكانتان در اين راه به ناكجاآباد بيافتند. اينجاست كه موضوع فيلترينگ سايت‌ها و پايگاه‌هاي سرويس‌دهي مبتذل در اينترنت مطرح مي‌شود.

توجه: اين كار به طور قطع براي حفظ و نگهداري و تربيت كودكان الزامي است, گرچه انجام آن را در مورد نوجوانان توصيه نمي‌كنيم كه عملا نتايجي منفي به همراه دارد. بنا به متن سخنراني يك استاد معتبر روانشناسي خارجي (در يك وبلاگ تخصصي), تنها 10% نوجوانان به وسيله افراد خانواده خود (به ويژه پدر و مادر) در زمينه مسائل جنسي اطلاعات كسب مي‌كنند. اين يعني آن كه 90% اين افراد در بيرون از منزل با اين مقوله آشنا مي‌شوند و خود شما بهتر مي‌دانيد كه اگر اين اطلاعات، از افراد ناصالح و فاسد كسب شود، تا چه حد خطرناك و خانمان سوز است.

مطمئن باشيد تنها وب سايت‌ها و FTP سايت‌ها داراي چنين خطراتي نيستند. از يك برنامه اشتراك نظير به نظير (Peer to Peer = P2P) مانند Kazaa يا iMesh نيز مي‌توان به سادگي فايلهاي مبتذل (اعم از عكس يا فيلم و...) را تهيه نمود. حال آنكه حتي مخابرات هم به هزار و يك دليل نمي‌تواند سرورهاي چنين برنامه‌هايي را كاملا فيلتر كند، و اين در حاليست كه هر روز چنين سايتهايي مثل قارچ در اينترنت سبز مي‌شوند.

به هر روي, پاندا يك فيلتركننده قدرتمند نيز ارائه مي‌دهد كه به خصوص براي والديني كه كودكان نخبه‌اي در كار با كامپيوتر و اينترنت دارند مناسب است. چرا كه اين كودكان با كسب كمي مهارت و اطلاعات لازم، به راحتي مي‌توانند فيلتر مخابرات و ISPهاي ديگر را دور زده و حتي از وب سايت‌هاي مبتذل استفاده كنند. حال اگر سد محكمي در پس اين فيلتر شكننده وجود داشته باشد كه مانع از دسترسي آنها به چنين سايت‌هايي شود, مي‌توان از بي‌خطر و غير مضر بودن آنچه آنان در وب مي‌خوانند, مي‌بينند و مي‌شنوند، تا حد زيادي مطمئن بود.

در واقع با اين ويژگي حتي مي‌توانيد امكان استفاده از برنامه‌هاي اشتراك نظير به نظير (P2P) را نيز بلوكه كنيد. اما شيوه كار چگونه است؟

Panda Web Content Filtering يك سيستم فيلتر‌گذاري مبتني بر تعريف دسترسي به منابع براي افراد مي‌باشد. در هنگام نصب برنامه پاندا، مي‌توانيد اين بخش را تنظيم نماييد. اما خود برنامه پيشنهاد مي‌كند كه اين كار را پس از نصب برنامه و مطالعه Help و آشنايي با امكانات و توانايي‌هاي برنامه انجام دهيد. چرا كه تعريف Userها براي دسترسي به وب همان و بلوكه شدن آنچه تعيين كرده‌ايد همان؛ و تا رمز را وارد نكنيد هيچ گرهي از كارتان باز نمي‌شود.

در زير با همديگر براي تنظيم اين ويژگي پاندا مي‌كوشيم:

ابتدا روي پيوند فوق متن (Hypertext) جلوي اين گزينه به نام Install كليك كنيد. در ويزاردي كه آغاز مي‌شود، روي دكمه next كليك نماييد. سپس رمزي را كه براي مديريت پاندا (در هنگام نصب برنامه) تعيين كرده‌ايد وارد كنيد. در صفحه بعد, دكمه new را كليك كنيد. در پنجره‌اي كه باز مي‌شود، در فيلد User name: نام كاربري استفاده كننده از سرويس فيلتراسيون پاندا را بنويسيد (اين نام كاربري، مثلا مي‌تواند متعلق به خود شما باشد. در اين صورت فرد ديگري به جز شما، تا رمز را وارد نكند، نمي‌تواند از همه سرويس‌هاي وب استفاده نمايد.)

سپس در 2 فيلد بعدي، واژه رمز را وارد كنيد. اما فيلد بعدي بسيار مهم است. اينجاست كه مي‌توانيد سطح دسترسي را براي كاربران تعيين كنيد. حال روي جعبه فهرست كشويي كليك كنيد و بر حسب نياز خود، يكي از گزينه‌ها را انتخاب كنيد:

گزينه Employee Filter، فيلتر شديدي را براي هر شخص، مثلا كارمندان شركت شما اعمال مي‌كند. طوري كه تنها و تنها به سايتهايي كه شما تعيين مي‌كنيد مي‌توانند دسترسي داشته باشند.

گزينه Teen Filter، فيلتري مناسب حال نوجوانانتان اعمال مي‌كند (مثلا سايت‌هاي بي‌شمار مربوط به هموسكس (Gay \ Lesbian), اعتياد و خودكشي را بلوكه مي‌كند).

گزينه آخر (Kids Filter)، نيز فيلتري مطمئن را براي كودكان عزيزتان فراهم مي‌كند. در هر صورت پس از وارد كردن اطلاعات، روي OK كليك كنيد تا به صفحه اصلي برگرديد. اينجا هم next را كليك كنيد و سپس روي Finish كليك كنيد.

در اينجا به پايان مقاله مي‌رسيم, اما يك پرسش:

با مطالعه اين مقاله، چه عقيده و احساسي راجع به بسته امنيتي Panda و شركت طراح آن پيدا كرده‌ايد؟ آيا تا به حال نظير امكاناتي را كه اين برنامه ارائه مي‌دهد, در هيچ برنامه ضدويروس ديگري يافته‌ايد؟ آيا برنامه‌اي ضدويروسي را سراغ داريد كه تا اين حد براي فرهنگ‌ها، انديشه‌ها, نيازها و سلايق كاربران اهميت و احترام قائل باشد؟ به نظر مي‌رسد كه برنامه پاندا (در صورت ادامه سياست كاربرمحوري از سوي شركت اسپانيايي پاندا)، به زودي گوي رقابت را در بازار امنيت و حفاظت اطلاعات, از ديگر رقبا خواهد ربود.

همچنين در نظر داشته باشيد كه خريد نسخه اصلي و قانوني آن، سبب مي‌شود كه با استفاده از امكانات توسعه يافته آن، براي مدت زماني طولاني، از سرويسها، خدمات و به روز رساني‌هاي پيوسته و مداوم استفاده كنيد و تا حد ممكن خود را در برابر خطرات و مشكلات ارتباط با شبكه‌هاي كامپيوتري بيمه كنيد.

نویسنده: آرش درویشی

منبع: بانک مقالات آرش درویشی